Soru 1: İhracat istisnası uygulanan bir malın Türkiye’ye geri gelmesi halinde ithalat istisnası uygulanabilir mi?
Cevap 1: 3065 sayılı Kanunun ithalat istisnasını düzenleyen (16/1-b) maddesi uyarınca, ihracat istisnasından faydalanılarak ihraç edilen ancak; Gümrük Kanununun 168, 169 ve 170 inci maddelerinde belirtildiği şekilde geri gelen eşyanın ithalat istisnasından faydalanabilmesi için, bu eşya ile ilgili olarak ihracat istisnası nedeniyle faydalanılan miktarın gümrük idaresine ödenmesi veya bu miktar kadar teminat gösterilmesi gerekir.
Örneğin A İthalat İhracat Ltd. Şti. 18.000 TL KDV yüklenerek satın aldığı 100.000 TL tutarındaki malı yurtdışına ihraç etmiştir. İhraç edilen malın Gümrük Kanunun 168’inci maddesi kapsamında geri gelmesi halinde ithalat istisnasından faydalanılmak istenmesi durumunda söz konusu mal için iade alınan KDV’nin (18.000 TL) gümrük idaresine ödenmesi veya bu tutar kadar teminat gösterilmesi gerekmektedir.
Soru 2: İhracat istisnası uygulanan bir malın Türkiye’ye geri gelmesi halinde ithalat istisnası uygulanmayıp genel hükümler çerçevesinde KDV ödenerek malın ithali mümkün müdür?
Cevap 2: İhraç edildikten sonra geri gelen eşya için ithalat istisnasından faydalanılmak istenmemesi halinde, genel hükümler çerçevesinde KDV ödenerek eşyanın ithali mümkündür. Bu durumda, ilk ihracat kesin ihracat olarak değerlendirilir.
Örneğin A İthalat İhracat Ltd. Şti. 18.000 TL KDV yüklenerek satın aldığı 100.000 TL tutarındaki malı yurtdışına ihraç etmiştir. İhraç edilen malın Gümrük Kanunun 168’inci maddesi kapsamında geri gelmesi halinde ithalat istisnasından faydalanılmak istenmemesi durumunda söz konusu malın genel hükümler çerçevesinde ithal edilip mal ithalatına ilişkin KDV’nin ödenmesi mümkündür. Bu durumda söz konusu mal için iade alınan KDV’nin (18.000 TL) gümrük idaresine ödenmesine veya bu tutar kadar teminat gösterilmesine gerek yoktur. Zira bu durumda ilk ihracat kesin ihracat olarak değerlendirilir.
Soru 3: İhracat istisnası uygulanan bir malın Türkiye’ye geri gelmesi halinde ithalat istisnasından faydalanılırken hangi işlemler yapılır?
Cevap 3: İthalat istisnasının uygulanabilmesi için ilgili gümrük idareleri ihracat istisnasından yararlanılan miktarı tespit etmek amacıyla mükellefin bağlı bulunduğu vergi dairesinden durumu bir yazı ile sorar. Bu yazıda geri gelen eşyanın cinsi, miktarı, tutarı, ilgili bulunduğu gümrük beyannamesinin tarih ve sayısı ile diğer gerekli bilgilere de yer verilir.
Soru 4: İhracat istisnası uygulanan bir malın Türkiye’ye geri gelmesi halinde söz konusu mal ile ilgili KDV’nin iadesi istenmemiş ise ne yapılır?
Cevap 4: Vergi dairesince yapılacak inceleme sonunda, mükellefin geri gelen mallarla ilgili olarak ihracat sırasında iade talebinde bulunmadığı tespit edilirse, bu mallarla ilgili olarak ihracat istisnasından yararlanılan bir miktarın bulunmadığı ilgili gümrük idaresine bildirilir. Bu yazıyı alan gümrük idareleri geri gelen eşya ile ilgili olarak ithalat istisnası kapsamında işlem yapar.
Soru 5: İhracat istisnası uygulanan bir malın Türkiye’ye geri gelmesi halinde söz konusu mal ile ilgili KDV’nin iadesi istenmiş fakat iade henüz yapılmamış ise ne yapılır?
Cevap 5: Geri gelen malların bünyesine giren vergiler için ihracatçının, bu vergileri indiremeyip nakden veya mahsuben iade olarak talep ettiğinin belirlenmesi halinde, iade henüz yapılmamışsa ihracatçının KDV iadesinden yararlanmadığı kabul edilir. Geri gelen mallar için gümrükte KDV ödenmesi istenmez. Bu durumda, ihracatçının ilgili dönem beyannamesinde “iade” olarak beyan edilen tutarın geri gelen mallara isabet eden kısmı, malların geri geldiği vergilendirme dönemi 1 No.lu KDV Beyannamesinin 103 no.lu satırına yazılarak indirilir.
Soru 6: İhracat istisnası uygulanan bir malın Türkiye’ye geri gelmesi halinde söz konusu mal ile ilgili yüklenilen KDV’nin nakden veya mahsuben iadesi alınmışsa ne yapılır?
Cevap 6: İhraç edilen malın, bu mala ait yüklenilen KDV’nin nakden veya mahsuben iadesinden sonra geri gelmesi halinde, geri gelen mallara isabet eden iade tutarının gümrükte ödenmesinden sonra ithalat istisnası kapsamında işlem yapılır. Dolayısıyla, geri gelen malların bünyesine giren vergiler için ihracatçının, bu vergileri indiremeyip nakden veya mahsuben iade olarak aldığının belirlenmesi halinde bu iadeden; geri gelen mallara isabet eden kısım kadar ihracat istisnasından faydalanıldığı belirtilir.
